De gele Christus van Gaugin en de enclos paroissial

18-06-2018

De Bretonse calvaires (enclos paroissial), zijn eenvoudige of meer uitgebreidere monumentale beeldengroepen. Een typisch Bretons fenomeen, uitgehouwen in uit de streek afkomstig graniet. Door de opkomst van de overzeese handel ging men in de late middeleeuwen investeren in sacrale bouwwerken. De vroegste calvaires dateren uit de tweede helft 15e eeuw, de meesten zijn rond midden 16e eeuw opgericht. De meest zuidelijk gelegen grote calvaire is die van Pleyben daterend uit 1550. Hoog uittorenend op het kerkelijk erf is deze Calvarieberg geplaatst op een sokkel bestaande uit drie poorten, de sokkel dateert uit 1743. Daarboven zijn reliëfs aangebracht waarop chronologisch het leven van Jezus is verbeeld. Op de top van deze calvaire het kruis met aan weerszijde een Christusfiguur, de lijdende en de zegenende Christus. De calvaires boden troost en onderwijs, vergelijkbaar met de functie van glas in lood ramen en altaarstukken van sacrale bouwwerken in Europa. In de 6e eeuw staken christelijke monniken het kanaal over en introduceerde een Keltische variant van het christendom. De Bretons zijn Kelten, afstammelingen van de Galliërs en kennen een eigen Keltische taal. Plaatsnamen worden aangegeven in het Frans en het Bretons. In de calvaires blijkt de Keltische invloed ook uit abstracte, geometrische motieven en figuratieve elementen zoals dierfiguren. Deze calvaires zijn zeker niet versteend maar levendig en spreken hun eigen tot de verbeelding sprekende beeldtaal, getuige de vele en soms grappige details. Zoals de calvaire van Cast, niet ver van Pleyben, die is geweid aan St. Hubertus. Het kruis heeft daar een plaats gekregen tussen de hoornen van een hert. Voor Frans post-impressionistisch schilder Paul Gauguin (1848-1903), zijn reizen en kunstenaarschap onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hij komt naar voren als een rusteloze zoeker, voortdurend op zoek naar de grenzen van kunst en bestaan. De zoektocht naar pure eenvoud brachten hem verschillende malen in Bretagne en Tahiti. Na 1886 verruilt hij Parijs om regelmatig in het Bretonse Pont-Aven neer te strijken waar hij mede oprichter is van de School van Pont-Aven, die zich ook Les Nabis de profeten noemden. Na beïnvloed te zijn door het impressionisme verandert zijn stijl en breekt hij met het heersende naturalisme en impressionisme van die tijd. Vanaf 1888 beschouwd Gauguin zijn werk als symbolisch. Kunststromingen gerelateerd aan Paul Gauguin: