De gele Christus van Gaugin en de enclos paroissial
De Bretonse calvaires (enclos paroissial), zijn eenvoudige of meer
uitgebreidere monumentale beeldengroepen. Een typisch Bretons
fenomeen, uitgehouwen in uit de streek afkomstig graniet. Door de
opkomst van de overzeese handel ging men in de late middeleeuwen
investeren in sacrale bouwwerken. De vroegste calvaires dateren uit
de tweede helft 15e eeuw, de meesten zijn rond midden 16e eeuw
opgericht. De meest zuidelijk gelegen grote calvaire is die van
Pleyben daterend uit 1550. Hoog uittorenend op het kerkelijk erf is
deze Calvarieberg geplaatst op een sokkel bestaande uit drie
poorten, de sokkel dateert uit 1743. Daarboven zijn reliëfs
aangebracht waarop chronologisch het leven van Jezus is verbeeld.
Op de top van deze calvaire het kruis met aan weerszijde een
Christusfiguur, de lijdende en de zegenende Christus.
De calvaires boden troost en onderwijs, vergelijkbaar met de functie van glas
in lood ramen en altaarstukken van sacrale bouwwerken in Europa. In de 6e
eeuw staken christelijke monniken het kanaal over en introduceerde een
Keltische variant van het christendom. De Bretons zijn Kelten, afstammelingen
van de Galliërs en kennen een eigen Keltische taal. Plaatsnamen worden
aangegeven in het Frans en het Bretons. In de calvaires blijkt de Keltische
invloed ook uit abstracte, geometrische motieven en figuratieve elementen
zoals dierfiguren. Deze calvaires zijn zeker niet versteend maar levendig en
spreken hun eigen tot de verbeelding sprekende beeldtaal, getuige de vele en
soms grappige details. Zoals de calvaire van Cast, niet ver van Pleyben, die is
geweid aan St. Hubertus. Het kruis heeft daar een plaats gekregen tussen de
hoornen van een hert.
Voor Frans post-impressionistisch schilder Paul Gauguin (1848-1903), zijn
reizen en kunstenaarschap onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hij komt naar
voren als een rusteloze zoeker, voortdurend op zoek naar de grenzen van kunst en bestaan. De
zoektocht naar pure eenvoud brachten hem verschillende malen in Bretagne en Tahiti. Na 1886
verruilt hij Parijs om regelmatig in het Bretonse Pont-Aven neer te strijken waar hij mede oprichter is
van de School van Pont-Aven, die zich ook Les Nabis de profeten noemden. Na beïnvloed te zijn door
het impressionisme verandert zijn stijl en breekt hij met het heersende naturalisme en
impressionisme van die tijd. Vanaf 1888 beschouwd Gauguin zijn werk als symbolisch.
Kunststromingen gerelateerd aan Paul Gauguin: